Rob Essers, corresponderende Don Quichot, vecht tegen ambtelijke molens

	Rob Essers schreef, onder meer over zijn woning in het Jonkbosch, ruim 275 brieven aan ambtelijke instanties. De gemeente Nijmegen beantwoordt volgens hem bijzonder slecht: "Die politici trekken zich geen reet aan van hun burgers."

Door Marc Hijink
NIJMEGEN -"Als je iets aan een ambtenaar is het eerste wat hij zegt 'Waarom wilt u dat weten ?'" Rob Essers (38) uit Nijmegen heeft een bijzondere hobby: hij schrijft brieven naar overheidsinstanties. Volgens Essers maakt de gemeente Nijmegen wat het beantwoorden van brieven betreft absoluut geen goede beurt.

Klagen de volksvertegen- woordigers van de gemeente Nijmegen steen en been over de geringe betrokkenheid van het gepeupel voorde politieke activiteiten van college en raad, aan Rob Essers zal het in ieder geval niet liggen. Sinds hij zijn studie Auteurs- en Mediarecht aan de KU afrondde, teistert Rob instellingen en organisaties niet vragen over en aanmerkingen op alle (on-)denkbare onderwerpen. Vooral het Nijmeegse stadsbestuur moet het regelmatig ontgelden: "Ze zullen me daar best weleen vervelend persoon vinden."

275 Brieven
Die gedachte lijkt hem echter meer te inspireren dan af te schrikken. Hij schreef in de afgelopen drie jaar 275 brieven. "Met een gemiddelde van zes per maand. Een in november 1989 schreef ik zelfs twintig brieven. Bij alle brieven kun je vier verschillende fases waarnemen: eerst de nieuwsgierigheid over een klein misstandje, vervolgens de verbazing over het waarom, dan de verontwaardging omdat je nauwelijks behoorlijk antwoord krijgt op je brieven. Het laatste stadium is de grote ergernis, omdat je constant wordt afgepoeierd" zegt Rob Essers.

Het liep echter niet altijd slecht af. Dankzij zijn grote doorzettingsvermogen, kennis en voldoende postzegels en briefpapier wist Essers menige correspondentie succesvol af te sluiten. De aanhouden bleek ook in dit geval te winnen, al gingen er heel wat bezoekjes aan de umversteitsbibilotheek aan vooraf.

Met gepaste trots noemt de corresponderende Don Quichot één van zijn illustere wapenfeiten: "Ik was voor mijn proefschrift bezig en kwam erachter dat omroep Bloemendaal - een kerkomroep die al sinds 1924 uitzendt - eigenlijk illegaal was: ze hadden in 1967 geen zendvergunning aangevraagd. Toen ben ik een ellenlange brievenwisseling begonnen en daarom is er nu aan de Mediawet speciaal een artikel 161 toegevoegd, waarin de zendvergunning van radio Bloemendaal geregeld wordt. Helaas staat er niet bij dat ze het van mij hebben."

Eind vorige maand deed Rob Essers in één van zijn laatste brieven aan de gemeente Nijmegen zijn beklag over de slechte beantwoording van bezwaarschriften. Van zijn eigen brieven die hij aan de gemeente schreef, werd maar liefst 85 procent onbehoorlijk beantwoord. "Dat heb ik gewoon gecontroleerd door ze te vergelijken met de antwoordprocedure die de Nationale Ombudsman stelt. Jammer genoeg valt de gemeente daar niet onder, maar eigenlijk zouden ze zich er wel iets van aan moeten trekken. Vooral met de afdelingen Bouw- en Woningtoezicht, Stadsontwikkeling en de Sociale Dienst heb ik geen goede ervaringen. Ik heb gemerkt dat die heel slecht reageren op vragen van burgers."

Geen moer
Het is echter niet overal kommer en kwel, op het Nijmeegse stadhuis. "De afdeling Voorlichting is meestal vrij snel met antwoorden, maar zij zijn dat dan ook gewend", zegt Essers. De andere afdelingen komen nauwelijks in aanraking met burgers en als je dan iets aan een ambtenaar vraagt, is het eerste wat'ie zegt "Waarom wilt u dat weten?" Dat gaat ze toch geen moer aan! Kijk, op zich is het logisch dat de ambtelijke molens langzaam werken, dat kan ik accepteren, als ze maar wel werken."

De onderwerpen waarover Rob Essers correspondeert variëren van de straanaamgeving van het Jonkerbosch (Essers woont daar) tot het bestemmingsplan van dezelfde buurt. Vooral laatste is een slepende briefwisseling geworden. Op het laatst zat ik bij een commissie en daar werd me verteld dat ik er ondertussen meer vanaf wist dan de commiszelf. Ik heb ook nog een paar aanklachten liggen bij de Nationale Ombudsman, vooral over procedurefouten van de gemeente Nijmegen."

De lakse houding van de gemeentelijke overheden is volgens Essers te danken aan de dubbelfunctie van de afdelingsdirecteuren: "De chef van de afdeling Bouw- en Woningtoezicht heeft de verantwoordelijkheid over de uitvoering van de projecten, maar hij moet tegelijkertijd ook de klachten over en aanmerkingen op dezelfde projecten beoordelen. Zo'n dubbele verantwoordelijkheid werkt een autoritaire houding in de hand. Vind je het dan gek dat er nauwelijks burgers op de gemeenteraadsverkiezingen afkomen? De mensen denken dat er toch niets door zal veranderen", aldus Essers.

Verplicht
Hij pleit daarom voor de instelling van een Gemeentelijke Ombudsman, waardoor ook de gemeentelijke overheden verplicht worden behoorlijk te antwoorden. Essers: "Dan hebben burgers tenminste een stok achter de deur als ze hun beklag willen doen. D66 heeft wel eens voorstellen in die richting gedaan, maar het is er nog nooit van gekomen. Ik kan me voorstellen dat de burger dan wat meer geïnteresseerd raakt in de plaatselijke politiek. Veel mensen hebben nu een houding van 'laat maar waaien'. Ik dus helemaal niet." Een eventuele aanstelling als eerste Gemeentelijke Ombudsman zal de werkloze Nijmeegse doctorandus in ieder geval niet afslaan.

"De gemeente zou zich een hoop postzegels kunnen besparen als ze eens direct goed zou antwoorden. Dan worden veel andere brieven overbodig. Kijk, ik vind het toevallig leuk om brieven te schrijven, ook al kost het me een klein kapitaal aan postzegels. Maar ik denk dat er intern behoorlijk, wat gevloekt en gescholden wordt, als er weer een brief van mij komt."

Ook de beloftes van de nieuwe Nijmeegse burgemeester Ed d'Hondt kunnen Rob Essers niet overtuigen: "Hij zegt dat de burgers zich meer betrokken moeten voelen bij de plaatselijke politiek, maar het is precies andersom; volgens mij trekken de politici zich populair gezegd geen reet aan van de burgers."